در این صفحه حلقه ایران می کوشد تا مجموعه ای از نوشته ها، ویدیوها و سایر اشکال محتوایی تولید شده توسط شخصیت های دانشگاهی را در رابطه با جنبش اجتماعی ایرانیان (با شعار "زن، زندگی، آزادی") جمع آوری کند. امیدواریم این مجموعه برای یافتن درکی بهتر از این جنبش و دستیابی به نتایج مطلوب برای مردم ایران مفید باشد.
این مجموعه به مرور زمان تکمیل خواهد شد.
در صورتی که علاقمند به همکاری در این زمینه هستید، به دوشکل میتوانید ما را یاری کنید:
1- تألیف: در صورتی که محتوایی تحلیلی و منطقی به سبک دانشگاهی (از خود یا سایر اساتید) در دست دارید که میتواند به این آرشیو اضافه شود، با ما تماس بگیرید.
2- ترجمه: در صورتی که توانایی ترجمه خلاصه ای از مطالب انگلیسی به فارسی را دارید، با ما تماس بگیرید.
فهرست
محتوای فارسی
میزگرد حلقه ایران در دانشگاه هاروارد (رویا ایزدی، محمدعلی کدیور، پاملا کریمی)، لینک
بحثهایی پیرامون ارکان جنبش دموکراسیخواه: سازماندهی، ائتلاف، و اعتراض (محمدعلی کدیور، دانشکده)، لینک
آستانه مشارکت در فعالیتھای سیاسی پر ھزینه، لینک
ویژهنامهی زن، زندگی، آزادی (نقد اقتصاد سیاسی)، لینک
از انقلاب زنان تا دموکراسی زنانهنگر (فاطمه صادقی، نقد اقتصاد سیاسی)، لینک
کنشِ سیاسیِ روشنفکرانه در شرایط [تغییرِ] ناگزیر (محمدمنصور هاشمی، حرفه هنرمند)، لینک
آیا فقط زبان سرخ سر سبز میدهد بر باد؟ (نادر حبیبی)، لینک
جنبش و مسئلهی رهبری (محمدرضا نیکفر، رادیو زمانه)، لینک
صدای اعتراض ملت را بشنوید (محسن کدیور)، لینک
اصلاح، انقلاب و اصلاحطلبان (آصف بیات، اعتماد)، لینک
English Content
“woman, life, freedom” and the progressive academe (Maryam Alemzadeh, Contexts), Link
In Her Name: Women Rising, State Violence, and the Future of Iran (Manijeh Nasrabad, Nahid Siamdoust, Catherine Zehra Same, Foroogh Farhang, Arzoo Osanloo, Panel discussion by Jadaliyya), Link
The Many Shades of Iran’s Protest Art (Pamela Karimi, HyperAllergic), Link همراه با ترجمه فارسی در این صفحه
Women in Iranian Kurdistan, Patriarchy and the Quest for empowerment (Sahar Shakiba, Omid Ghaderzadeh, Valentine M. Moghadam, Gender and Society), Link
Women, Life, Freedom: A Conversation on the Recent Protests in Iran (Abbas Amanat, Manijeh Moradian, Nahid Siamdoust, Naghmeh Sohrabi, Nayereh Tohidi, Middle East Studies / Yale MacMillan Center), Link
Woman, Life, Liberty: A Slogan One Hundred Years in the Making (Nahid Siamdoust, New Lines Magazine), Link
Figuring a Women’s Revolution: Bodies Interacting with their Images (Anonymous analysis, Jadaliyya), Link
Are Iran’s hijab protests different from past protest waves? (MohammadAli Kadivar, Washington Post), Link
Woman, Life, Freedom’ Movement in Iran and Call for Transnational Feminists Solidarity (Fatemeh Moghadam, Syracuse University News), Link
Why Is Iran’s Regime So Afraid Of This Song? (Nahid Siamdoust, Foreign Policy), Link
Iran Has Become a Prison (Kian Tajbakhsh, The Atlantic), Link
Iranian Men Are Playing a Key Role in the Protests (Nader Habibi, International Policy Digest), Link
A Letter to the White House (Nader Habibi), Link
Why China Should Remain Neutral in Iran’s Uprisings (Nader Habibi, International Policy Digest), Link
The Women-Led Uprising and Iran’s Islamic Republic (Valentine M. Moghadam, Ethics and International Affairs), Link همراه با ترجمه فارسی در این صفحه
Op-Ed: What could come next for Iran after the Islamic Republic? (Shervin Malekzadeh, LA Times), Link همراه با ترجمه فارسی در این صفحه
محتوای فارسی:
- #مهسا_امینی: گفتگویی پیرامون جنبش اعتراضی ایرانیان
میزگرد حلقه ایران در دانشگاه هاروارد
5 اکتبر 2022
رویا ایزدی، استادیار علوم سیاسی، دانشگاه رودآیلند
محمدعلی کدیور، استادیار جامعه شناسی، کالج بوستون
پاملا کریمی، استاد تاریخ هنر، دانشگاه ماساچوست
در این جلسه ویژه که در دانشگاه هاروارد برگزار شد، رویا ایزدی، محمدعلی کدیور، پاملا کریمی و امین فیض پور به گفتگو درباره جنبش اعتراضی ایرانیان، که در پی مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد رخ داد، پرداختند. در این گفتگو به تحلیل این اعتراضات در داخل و خارج از ایران نشسته و راه های پیشروی ایرانیان برای همبستگی و رسیدن به آزادی و دموکراسی در ایران را بررسی کرده ایم.
- بحثهایی پیرامون ارکان جنبش دموکراسیخواه: سازماندهی، ائتلاف، و اعتراض
مجموعهای از ۱۴ مقالهی کوتاه، دانشکده
محمدعلی کدیور، استادیار جامعه شناسی، کالج بوستون

- آستانه مشارکت در فعالیتھای سیاسی پر ھزینه
از این لینک فایل PDF را دریافت کنید.
مقاله منتشر نشده
استاد علوم اجتماعی
- ویژهنامهی زن، زندگی، آزادی
تحلیل، نقد اقتصاد سیاسی

- از انقلاب زنان تا دموکراسی زنانهنگر
تحلیل، نقد اقتصاد سیاسی
فاطمه صادقی، دانشگاه کالج لندن

- کنشِ سیاسیِ روشنفکرانه در شرایط [تغییرِ] ناگزیر
تحلیل، حرفه هنرمند
محمدمنصور هاشمی، مدیر گروه کلام بنیاد دایرهالمعارف اسلامی

- آیا فقط زبان سرخ سر سبز میدهد بر باد؟
تحلیل، وبسایت شخصی
نادر حبیبی، استاداقتصاد، دانشگاه برندایس
- جنبش و مسئلهی رهبری
تحلیل، رادیوزمانه
محمدرضا نیکفر، مدرس دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی (ایران آکادمیا)

- صدای اعتراض ملت را بشنوید
نقد
محسن کدیور، استاد مطالعات اسلامی، دانشگاه دوک
- اصلاح، انقلاب و اصلاحطلبان
نقد، اعتماد
آصف بیات، استاد جامعه شناسی و مطالعات خاورمیانه، دانشگاه ایلینوی

English content:
- “woman, life, freedom” and the progressive academe
Analysis, Contexts
Maryam Alemzadeh - University of Oxford
- In Her Name: Women Rising, State Violence, and the Future of Iran
A panel discussion by Jadaliyya
Manijeh Nasrabadi - Barnard University
Nahid Siamdoust - University of Texas Austin
Catherine Zehra Sameh - University of California Irvine
Foroogh Farhang - Northwestern University
Arzoo Osanloo - University of Washington
- The Many Shades of Iran’s Protest Art
Analysis, HyperAllergic
Pamela Karimi, University of Massachusetts

Artist Meysam Azarzad‘s protest art uses phrases from the 11th-century epic Shahnameh (“Book of Kings”). The poster on the left reads: “Once my father realizes that you’ve slain me, he will seek revenge.” On the right: “This massive army is useless. Indeed, a single fighting girl is worth hundreds of thousands of them.” (images courtesy the artist, translated by Pamela Karimi)
سایه های بسیار از هنر اعتراضی ایران (پاملا کریمی)
ترجمه فارسی
مترجم: راضیه مهدیه
در هفته های اخیر ایران شاهد ظهور هنری اعتراضی برخاسته از داستان مرگ تراژیک مهسا امینی بود که به خاطر سرپیچی از قوانین جمهوری اسلامی مبنی بر پوشش زنان، در اداره پلیس اخلاقی کشته شد. از آن زمان جنبشی اعتراضی در بیش از 80 شهر ایران به نام عدالت و آزادی های فردی و سیاسی شکل گرفت که دستگیری معترضان و خشونت علیه آنان و قطعی اینترنت را در پی داشت. در این میان هنرمندان نقش مهمی را در رساندن پیام این جنبش به گوش جهانیان برعهده داشتند. آواز "#برای" شروین حاجی پور که براساس همین هشتک و برمبنای امیدها و یأس های ایرانیان ساخته شده بود 40 میلیون بار (تا زمان نوشته شدن این مطلب) در فضای مجازی به اشتراک گذاشته شد.
آثار هنری که از درون ایران یا از سوی هنرمندان در دیاسپورا خلق می شوند شوری رادیکال و عصیانگر دارند. پوسترهای میثم آذرزاد که در اینستاگرام منتشر می شوند، به پوسترهای شاخه های چپ و اسلامگرا در انقلاب 1357 شباهت دارند اما او هرگونه نسبتی میان کارهای خود با پوسترهای انقلاب اسلامی را رد می کند. ترکیب رنگی سیاه، قرمز و سفید به همراه شعرهای ملی گرا با لحن وطن پرستانه شاهنامه فردوسی در آثار او شکلی از شجاعت ملی گرایانه به این آثار می دهد. اغلب این آثار هنری از سوی طراحان گرافیک برای انتشار در پلتفرمهای فضای مجازی خلق شده بودند اما در آن میان پرفرمنس هایی زودگذر نیز به چشم می خوردند که از سوی هنرمندان گمنام در فضای شهر خلق می شدند. نمونه هایی از این پرفرمنس ها فواره های به رنگ خون در آمده در واکنش به حمله به دانشجویان دانشگاه شریف یا طناب های دار آویزان از شاخه های درختان در پارک دانشجو بودند.
برای چهار دهه هماوردطلبی هنر ایران مقهور تیغ سانسور شده بود. این امر را می توان در تفاوت میان پوسترهایی که پدرام حربی در جنبش اخیر طراحی کرده با پوسترهای این هنرمند در سالهای گذشته مشاهده کرد. چنین زبان بصری غیرمستقیمی به بیان بصری غالب در هنر ایران در چهار دهه اخیر تبدیل شد چرا که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همه انواع هنر را از زیر تیغ سانسور می گذراند غافل از این که این محدودیت ها برای هنرمندان ایرانی تنها موجبات خلاقیت بیشتر را فراهم آورد و بسیاری از این هنرمندان از جمله شهاب فتوحی با خلاقیت خود توانستند آثاری خلق کنند که ورای مرزهای سانسور، مناسبات جمهوری اسلامی را زیر سوال می بردند. فاصله گرفتن از مجامع رسمی عرضه هنر استراتژی دیگری است که هنرمندان برای خلق آثار هنری با رویکرد سیاسی اتخاذ کرده اند و من در کتاب خود، "ایرانی دیگر"، آن را شرح داده ام. محدودیت های تحمیل شده از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منجر به شکل گیری گونه های غیرمرسوم هنر شد که در ساختمان های متروکه و فضاهای طبیعی دور از شهر اجرا می شدند. به ویژه در سالهای بعد از جنگ، نمونه هایی از هنر مفهمومی، هنر اجرایی، و هنر میرا در خانه های کلنگی شکل گرفتند. چیدمان فریده شهسوارانی با نام "من نوشتم، توبخوان"، که در مقر پیشین روزنامه اطلاعات نصب شد، نمونه ای از این گونه هنر مفهومی است.
تکنیک دیگری که از سوی هنرمندان مورد استفاده قرار گرفت استتار در نظامی سمبلیک است. چیدمان رزیتا شرف جهان با نام "پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک" در گالری آزاد تهران و اثر پویا آریانپور با الهام از آینه کاری هنر سنتی اسلامی نمونه هایی از این گونه استتار سمبلیک هستند. این نمونه های هنری با پیام های پنهان سیاسی نشان از استراتژی هایی دارند که هنرمندان در سالهای بعد از انقلاب برای به مبارزه طلبیدن سیاستهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتخاذ کرده اند. به عبارت دیگر هنر اعتراضی بسیار پیش از شهریور 1401 به منصه ظهور رسید. با به قدرت رسیدن ابراهیم رییسی در تابستان 1400 محمدمهدی اسماعیلی، وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی، برنامه ای به منظور "اسلامی تر" کردن هنر تدوین کرد که با اعتراض شدید هنرمندان مواجه شد. علیرضا امیرحاجبی در اینستاگرام خود نوشت: "تا امروز تا جایی که می توانستیم از خود انعطاف نشان دادیم، اکنون زمان سرپیچی است ..." بدین ترتیب آنچه امروز شاهدش هستیم، زبان شجاع هنر که حتی رهبر انقلاب را به چالش می کشد، بدون شک لحنی جدید برای هنر ایران در ماهها و سالهای آینده رقم خواهد زد.
- Women in Iranian Kurdistan, Patriarchy and the Quest for empowerment
Read PDF.
Journal Article, Gender and Society
Sahar Shakiba
Omid Ghaderzadeh
University of Kurdistan, Iran
Valentine M. Moghadam
Northeastern University, USA
- Women, Life, Freedom: A Conversation on the Recent Protests in Iran
Watch here.
Panel discussion, Middle East Studies / Yale MacMillan Center
Manijeh Moradian, Barnard College
Nahid Siamdoust, University of Texas, Austin
Naghmeh Sohrabi, Brandeis University
Nayereh Tohidi, California State University, Northridge
Moderated by
Abbas Amanat, Professor Emeritus, Yale University
- Woman, Life, Liberty: A Slogan One Hundred Years in the Making
Analysis, New Lines Magazine
Nahid Siamdoust, University of Texas, Austin

- Figuring a Women’s Revolution: Bodies Interacting with their Images
Anonymous analysis, Jadaliyya

- Are Iran’s hijab protests different from past protest waves?
Analysis, Washington Post
MohammadAli Kadivar, Boston College

- Woman, Life, Freedom’ Movement in Iran and Call for Transnational Feminists Solidarity
Interview, Syracuse University News
Fatemeh Moghadam, Syracuse University

- Why Is Iran’s Regime So Afraid Of This Song?
Analysis, Foreign Policy
Nahid Siamdoust, UT Austin

- Iran Has Become a Prison
Analysis, The Atlantic
Kian Tajbakhsh, Columbia University

- Iranian Men Are Playing a Key Role in the Protests
Analysis, International Policy Digest
Nader Habibi, Brandeis University

- A Letter to the White House
Read PDF.
Academia-Government Communication
Nader Habibi, Brandeis University
This letter, briefly, includes a main request as follows:
"While the United States has correctly decided not to intervene in these protests directly, I ask that you declare a policy of denial of intervention by other countries and opposition to external support for the disintegration of Iran. This means that the United States is opposed to any country trying to support separatist movements in Iran and the United States does not allow any country to occupy the Iranian soil while the democracy protests are underway."
- Why China Should Remain Neutral in Iran’s Uprisings
Analysis, International Policy Digest
Nader Habibi, Brandeis University

- The Women-Led Uprising and Iran’s Islamic Republic
Analysis, Ethics and International Affairs
Valentine M. Moghadam, Northeastern University

جمهوری اسلامی و قیامی به رهبری زنان (ولنتین مقدم)
ترجمه فارسی
مترجم: راضیه مهدیه
در 22 شهریور 1401 دستگیری مهسا امینی، دختر کرد جوان، موجب مرگ او در اداره پلیس امنیت اخلاقی (گشت ارشاد) شد. پیش از انتصاب ابراهیم رییسی به ریاست جمهوری زنان با خلاقیت خود با پوشیدن لباس های رنگی از قوانین پوشش در ایران سرپیچی می کردند اما پس از به قدرت رسیدن او قوانین سخت تری برای تحمیل معیارهای پوشش به زنان تدوین شد. مهسا امینی در جریان اعمال این قوانین دستگیر شد و پس از یک هفته بیهوشی و بستری در بیمارستان کسری از دنیا رفت. این حادثه واکنش های شدیدی را در میان مردم ایران برانگیخت و معترضان را به خیابانها کشاند اما تا به امروز این اعتراضات به شکلی "افقی" تداوم یافته به این معنا که رهبری نداشته است. اما مقیاس و تداوم اعتراضات این پرسش را به میان می آورد که: آیا این اعتراضات پایانی بر جمهوری اسلامی است؟
گرچه جنبش کنونی از بسیاری لحاظ متمایز و بی سابقه است، توجه به بافتار تاریخی اهمیت دارد. این جنبش در حقیقت بخشی از چرخه مخالفت و فعالیت جمعی است که از ابتدای بنیان گذاری جمهوری اسلامی در جریان بوده است. اولین جنبش اعتراضی زنان در 17 اردیبهشت 1358 یک روز بعد از اعلان فرمان حجاب زنان از سوی آیت الله خمینی، شکل گرفت. دهه 60 دوران ایدئولوژیکی بود که با جنگ و اعدام همراه شد اما در دهه 70 زنان به لحاظ پوشش و حضور در اجتماع اندک آرامشی را تجربه کردند. گرچه در این دوران نیز جنبش های دانشجویی به سبب تعطیلی روزنامه ها شکل گرفتند. در سال 1388 زنان جوان طبقه متوسط همپای دیگران در اعتراض به تقلب در انتخابات به خیابان آمدند. در سالهای بعد یعنی 1396 و 1398 نیز در واکنش به ریاضت های اقتصادی حاصل از تحریم های امریکا و سوء مدیریت دولت جنبش های متعددی از سوی طبقه متوسط به پایین شکل گرفت.
نقش اروپا و ایالات متحده
گرچه ظلم دولت ایران و تبعیض علیه زنان غیرقابل انکار است اما تقاضای ایرانیان مبنی بر مداخله کشورهای غربی در این امر نیز خالی از سوء تفاهم نیست. نه تنها به سبب ویرانه هایی که امریکا در عراق و افغانستان به جا گذاشت بلکه از بسیاری جهات دیگر نیز این نگرش خالی از اشتباه نیست. امریکا طی دهه های گذشته در امور مربوط به خاورمیانه صرفاً یک تماشاچی بیگناه نبوده است. مداخله این کشور در کودتای 28 مرداد 1332 در براندازی دولت دکتر محمد مصدق نشان از این امر دارد. گرچه دولت اصلاح طلب محمد خاتمی پس از ماجرای 11 سپتامبر با مردم امریکا همدلی کرد و برای مبارزه با القاعده دست یاری به سوی امریکا دراز کرد، جرج بوش ایران را جزیی از محور شرارت خواند.
این رویکرد در خصوص پرونده هسته ای ایران و ماجرای برجام نیز ادامه یافت. در جریان غنی سازی اورانیوم به وسیله ایران، مجموعه ای از مذاکرات منجر به امضای قرارداد برجام مبنی بر تعهد ایران بر عدم استفاده از سلاح های هسته ای شد. امضای این قرارداد موجی از امید و رونق اقتصادی را برای ایرانیان به همراه داشت. اما این بار هم امریکا قرارداد را لغو کرد و تحریم هایی حتی سنگین تر از قبل بر ایران وارد کرد، تحریم هایی که موجب شکل گیری جنبش های اعتراضی در دی ماه 96 و آبان ماه 98 شدند. حتی پس از ضربه سنگینی که کرونا به بدنه اقصادی ایران زد، امریکا مانع اختصاص وام به ایران از سوی سازمان های جهانی شد. چگونه می توان به این امر اندیشید که امریکا قدمی در راستای کمک به مردم ایران برداشته باشد؟
جمهوری اسلامی در کجای این پازل قرار دارد؟
فاجعه مرگ مهسا امینی نه تنها دانش آموزان و دانشجویان و پدران و مادران و پدربزرگ ها و مادربزرگهایشان را در ایران برانگیخت بلکه با همبستگی هنرمندان و فعالان سیاسی از سراسر جهان مواجه شد. اعتراض ها همچنان ادامه دارد اما مرگ ها، جراحات و دستگیری ها نیز. در مهر و آبان 1401 ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحریم هایی را به سران جمهوری اسلامی تحمیل کردند اما به نظر می رسد ایشان همچنان قصد اعتراف به اشتباه، یا توافق بر سر رفراندومی مردمی را ندارند چرا که مسئله اعتراضات صرفاً مربوط به حجاب نیست، بلکه کل هویت جمهوری اسلامی است. تقاضای ایرانیان داخل و خارج ایران اکنون فروپاشی بسیاری از نهادهایی است که نظام اسلامی و ولایت فقیه را تشکیل می دهند؛ نهادهایی چون شورای نگهبان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شاخه مدنی آن بسیج، گشت ارشاد، قانون مجازات اسلامی، قانون مدنی حمایت از خانواده، و شاید اساسی تر از همه قانون اساسی. عدم مشروعیت نظام در چشم شهروندان چیزی فراتر از اصلاحات را می طلبد و این ناشی از اشتباهات خود نظام است.
علیرغم برخی انتقادها از سوی نخبگان سیاسی نسبت به نحوه برخورد رژیم با اعتراضات، بعید به نظر می رسد که نظام حاکم با اصلاحات اساسی موافقت کند. دستگاه سرکوبِ نظام وفاداری تزلزل ناپذیری از خود نشان می دهد اما ارتش چه عکس العملی نشان خواهد داد؟ آیا باید منتظر یک کودتای نظامی شبیه آنچه در شیلی، آرژانتین یا مصر رخ داد باشیم یا چیزی نزدیکتر به یک قیام ضد دیکتاتوری در 1974 توسط افسران ارتش پرتغال؟ پیش بینی نتیجه اعتراضات دشوار است اما مسلم است که مردم ایران به ویژه جوانان دیگر حاضر به پذیرش قوانین جمهوری اسلامی نیستند. بنابراین حتی اگر چرخه اعتراضی فعلی در شرایط سرکوب شدید عقب نشینی کند، مطمئناً دوباره ظهور خواهد کرد. دستاوردهای آموزشی، فناوری دیجیتال، فراگیری جهانی دستور کار حقوق زنان سازمان ملل متحد، و سایر اثرات فراملی باعث سربرآوردن انتظارات و آرزوهای جدید و همچنین نارضایتیها شده است. در همین حال، جهان نظاره گر است، منتظر است تا ببیند چه رخ می دهد و به طلوع تازه ای امیدوار است.
معرفی
ولنتین م. مقدم استاد جامعه شناسی و امور بین الملل، و مدیر سابق برنامه امور بین الملل در دانشگاه نورث ایسترن بوستون است. استاد مقدم که متولد تهران، ایران است و در کانادا و ایالات متحده تحصیل کرده است علاوه بر شغل آکادمیک، مشاغلی در سازمان ملل نیز برعهده داشته است. او انتشاراتی در زمینه جامعه شناسی جنسیت در خاورمیانه، جهانی شدن و خاورمیانه، فمینیسم در خاورمیانه، و بهار عربی دارد.
- What could come next for Iran after the Islamic Republic?
Analysis, LA Times
Shervin Malekzadeh, Colgate University

پس از جمهوری اسلامی چه چیزی در انتظار ایران است؟ (شروین ملک زاده)
خشمی که در ماه سپتامبر با مرگ مهسا امینی، زن جوانی که توسط گشت ارشاد ایران بازداشت شده بود، آغاز شد همچنان به اعتراضات علیه جمهوری اسلامی دامن میزند. با گسترش تظاهرات و جسورتر شدن مقاومت مردم، باید پس از دو ماه باید پرسید نتیجه چه خواهد شد؟
حقیقت وحشتناک این است که ایران کشوری است که سالهاست در یک بن بست طولانی گیر کرده است. نیروهای امنیتی که تمایلی به رسیدگی به خواسته های شهروندان خود ندارند، در خیابان ها به مردمی حمله می کنند که مصمم به حفظ کرامت و آزادی خود به هر وسیله ای هستند. با اینکه هر روز مردم منتظر مرگ آیت الله خامنه ای هستند ولی هنوز کشور مثل عراق زمان صدام حسین و یا لیبی زمان معمر قذافی وابسته به فرد نیست.
ایران توسط نهادهایی سازمان یافته و پرقدرتی که آماده هستند هر لحظه با مردم درگیر شوند اداره می شود .البته تمایل به سرکوب در میان نهاد قدرت فرق می کند. کلید تغییر، ریزش در صفوف نیروهای امنیتی است. اما شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد ریزش در میان ردههای بالای رهبری غیرنظامی و نظامی رخ داده است (اینکه آیا نیروهای خط مقدم به اطاعت از دستورات ادامه خواهند داد یا خیر، موضوع دیگری است). در واقع سرعت عمل و نحوه عمل رژیم، حتی با استانداردهای ایران، با دفعات قبل قابل مقایسه نیست .
برای مقایسه در جریان ناآرامیهای سال ۲۰۰۹، معروف به جنبش سبز، چندین هفته طول کشید تا یک دستگاه امنیتی ناآماده با تیراندازی و حمله به معترضان دندانهای تیز خود را نشان دهد که تا شش ماه بعد نیز سرکوب مخالفان توسط مقامات ادامه یافت و منجر به مرگ ۷۲ تن از مردم شد. در اعتراضات فعلی در عرض چند روز تعداد کشته از آن فراتر رفت. به گفته یک گروه حقوق بشری، ماموران دولتی از سپتامبر (تا زمان نوشته شدن این مطلب) حداقل ۳۲۶ نفر از جمله ۴۳ کودک را کشته اند. مقامات ایرانی خواهان مجازات اعدام برای حداقل ۲۱ نفر در دادگاهایی که سازمان عفو بینالملل آنان را «محاکمههای نمایشی» مینامد شده اند. با این روش است حکومت میکوشد مردم را از اعتراض بازدارد.
درحالیکه، شاهد شجاعت فوقالعاده مردم در مقابل نیروهای امنیتی که وحشیانه مردم را سرکوب می کنند هستیم، در کنار آن شاهد این هستیم که زنان بدون روسری در خیابان راه میروند و بدون حجاب در یک غذاخوری سنتی مینشینند و از صبحانه خود لذت میبرند. خشونت مهارنشدنی دولت همراه با اتهامات همیشگی است مبنی بر اینکه در پشت اعتراضات دستهای پنهان خارجی ها، آمریکایی ها، انگلیسی ها، اسرائیلی ها، حتی آلمانی ها نهفته است.
در شعار اعتراضی این روزها می شنویم: «نمیخواهیم، نمیخواهیم، جمهوری اسلامی نمیخواهیم». اما اگر قرار باشد جمهوری اسلامی به پایان برسد، اگر انقلاب ۱۳۵۷ با انقلاب دیگری جایگزین شود، طرفداران ثابت قدم آن چه خواهند شد؟ وجود حوزهای برای آنچه گروه های تندروی اسلامگرا میخواهند ارائه دهند غیرقابل انکار است، و واقعیتی است که بسیاری از کسانی که خواهان تغییر فوری در ایران هستند، باید با آن کنار بیایند. با ۱۸ میلیون نفری که به ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فعلی، رأی دادند چه باید کرد؟ بعید است که آنها بی سر و صدا یا بدون خشونت کنار بروند.
در ایران هنوز امکان یک تغییر ناگهانی هست: یک سناریوی تغییر سیاسی ناگهانی (مانند لیبی و عراق). برای اجتناب از این فاجعه باید به نظریه سیاسی برنارد کریک با عنوان "روش سیاسی حکومت" توجه شود که توضیح می دهد تشکیل ائتلاف متعهد به حل مسالمتآمیز اختلافات در ایران ضروری است. این نه تنها شامل جوانان و اعضای نسل جدید بلکه شامل بر انقلابیون سابق و ایرانیان مسنتر نیز میشود که تلاشهای بیصدای آنها برای سازماندهی مخالفان در سطح جامعه به ایجاد زمینه برای قیام اخیر کمک کرد.
هر آنچه در ایران پیش بیاید، بدون شک نیازمند مشارکت مردان و زنان متدینی است که شرمسار و بیزار از خشونتی هستند که به نام دین توسط حکومتی که مدعی عمل به اسلام است اعمال میشود. در جمع های خارج از ایران به اینکه مذهبی ترین اعضای جامعه ایران نیز تمایل به ایجاد تغییرات دموکراتیک دارند کمتر توجه شده است. محققینی مانند من و نرگس باجوغلی مستند کردهایم که چگونه این گروه از فعالان و شهروندان عادی که اتفاقاً متدین هستند، از سال ۲۰۰۹ به شدت منتقد این رژیم بودهاند.
بیش از ۴۰ سال است که ۱۳ آبان رسماً به عنوان روز دانشجو در ایران به دلیل تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان و حامیان خمینی در سال ۱۹۷۹ جشن گرفته میشود. امروز، اما، بسیاری از آن انقلابیون قدیمی دست به دست با جوانان ایرانی، به ویژه زنان که در خط مقدم تظاهرات هستند، با دولت مبارزه می کنند، زیرا دولت همچنان به تکرار خباثت ها و اشتباهات رژیم قبلی ادامه می دهد.
شروین ملک زاده محقق مدعو در دانشگاه کولگیت و نویسنده کتاب پیش رو، «آتش زیر خاکستر: جنبش سبز و مبارزه برای دموکراسی در ایران، ۲۰۰۹-۲۰۱۹ است.